هارنس کوهنوردی، وسیله‌ای است که از آن برای اتصال فرد به یک نقطه ثابت یا متحرک استفاده می‌شود و معمولا در فعالیت‌هایی، مانند کوهنوردی، صخره‌نوردی، سنگ‌نوردی، کار در ارتفاع و برخی ورزش‌های خاص کاربرد دارد. به عبارت ساده‌تر، هارنس کوهنوردی یک نوع کمربند ایمنی است که برای حفظ ایمنی فرد و جلوگیری از خطرات کوهنوردی در هنگام انجام کار در ارتفاع یا فعالیت‌های پرخطر طراحی شده است. قیمت هارنس کوهنوردی به ویژگی‌ها، کاربردها و برندهای آن بستگی دارد.
هارنس‌های آلپاین/کوهنوردی: این نوع هارنس‌ها دارای قابلیت استفاده در تمام فصل‌ها هستند. طراحی سبک‌وزن و حلقه‌های قابل تنظیم پا برای پوشیدن و درآوردن آسان. ویژگی‌های معمول این هارنس‌ها شامل موارد زیر است:
- حلقه‌های کاملاً قابل تنظیم پا و کمربند کمر: به صورت خودکار یا دستی با قابلیت قفل دوگانه؛ امکان پوشیدن و درآوردن آسان را فراهم می‌کند.
- 4 حلقه یا کمتر برای تجهیزات: برای حمل حداقل تجهیزات طراحی شده‌اند و با کوله‌پشتی تداخل ندارند.
- مواد نازک: برای پوشیدن راحت با کوله‌پشتی طراحی شده است. مواد نازک همچنین باعث می‌شود که هارنس کوچک‌تر و قابل بسته‌بندی‌تر باشد و لزوماً نیازی به پوشیدن آن در تمام طول روز نباشد.
- حلقه حمایت نازک: برای کاهش وزن طراحی شده است؛ در برخی مدل‌ها این حلقه به طور کامل حذف شده و باید عملیات حمایت/فرود را از کمربند و حلقه پا انجام داد.
- حلقه حمل: برای حمل یک طناب دوم در نظر گرفته شده است.
انواع هارنس کوهنوردی
هارنس‌ها انواع مختلفی دارند که هر کدام برای کاربرد خاصی طراحی شده است. در ادامه، انواع مختلف هارنس کوهنوردی را بررسی خواهیم کرد.
انواع هارنس بر اساس آناتومی بدن
یکی از روش‌های رایج تقسیم‌بندی هارنس‌ها، بر اساس آناتومی بدن است. از این منظر، هارنس‌ها به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند.
- هارنس مردانه: این هارنس‌ها برای بدن مردان طراحی شده‌اند و معمولا پد کمری پهن‌تری دارند و نسبت دور پا به دور کمرشان در مقایسه با این اندازه در هارنس‌های زنانه بیشتر است
- هارنس زنانه: هارنس‌های زنانه با توجه به آناتومی بدن زنان طراحی شده‌اند و معمولا دارای پد کمری باریک‌تر و نسبت دور پا به دور کمر کمتری نسبت به هارنس‌های مردانه هستند
- هارنس کودک: هارنس‌های کودک برای کودکان طراحی شده‌اند و دارای اندازه و شکل متناسب با بدن کودکان هستند
انواع هارنس بر اساس نوع فعالیت
روش دیگر تقسیم‌بندی هارنس‌ها، بر اساس نوع فعالیتی است که در آن استفاده می‌شوند. از این منظر، هارنس‌ها را می‌توان به دسته‌های زیر تقسیم کرد.
- هارنس سنگ‌نوردی: این هارنس‌ها برای صعودهای ورزشی و باشگاهی طراحی شده‌اند و معمولا دارای وزن سبک و طراحی ساده‌ای هستند. در مقاله تجهیزات سنگ نوردی به طور کامل توضیح داده شده است.
- هارنس سنتی: این هارنس‌ها برای صعودهای سنتی و چند طول طناب طراحی شده‌اند و معمولا حلقه‌های اضافی برای اتصال تجهیزات دارند
- هارنس آلپاین: این هارنس‌ها برای کوهنوردی‌های فنی و چند روزه طراحی شده‌اند و معمولا دارای ویژگی‌هایی، مانند پدهای ضخیم‌تر و راحت‌تر هستند
- هارنس دیواره‌نوردی: این هارنس‌ها برای صعودهای طولانی‌مدت روی دیواره‌های بلند طراحی شده‌اند و معمولا ویژگی‌هایی، مانند حلقه‌های اضافی برای حمل تجهیزات و سیستم‌های تعلیق راحت‌تر دارند
- هارنس یخ‌نوردی: این هارنس‌ها برای یخ‌نوردی و درای‌تولینگ طراحی شده‌اند و معمولا دارای پدهای ضخیم‌تر و نقاط اتصالی برای ابزارهای یخ‌نوردی هستند
- هارنس دره‌نوردی: این هارنس‌ها برای دره‌نوردی و کار در محیط‌های آبی طراحی شده‌اند و معمولا ویژگی‌هایی، مانند زهکشی سریع و مقاومت در برابر آب برای آن‌ها در نظر گرفته شده
- هارنس غارنوردی: این هارنس‌ها برای غارنوردی طراحی شده‌اند و معمولا مقاومت در برابر سایش و حلقه‌های اضافی برای اتصال به تجهیزات غارنوردی از ویژگی‌های آن‌هاست
- هارنس کار در ارتفاع: این هارنس‌ها برای کار در ارتفاع در صنایع مختلف طراحی شده‌اند و معمولا مقاومت بالا و دوام طولانی‌مدت دارند
اجزای هارنس
هارنس با توزیع نیروی ناشی از سقوط بر روی بدن، از آسیب‌دیدن کوهنورد جلوگیری می‌کند. هر هارنس از اجزای مختلفی تشکیل شده که هرکدام نقش مهمی در عملکرد آن دارند. اجزای اصلی هارنس کوهنوردی عبارت‌اند از:
- کمربند (Waist Belt): این قسمت اصلی‌ترین بخش هارنس است و به دور کمر بسته می‌شود. کمربند باید به‌خوبی به بدن فیت شود تا از سر خوردن هارنس جلوگیری کند
- حلقه‌های پا (Leg Loops): این حلقه‌ها به دور پاها بسته می‌شوند و به توزیع نیرو در هنگام سقوط کمک کرده و از بالا رفتن هارنس در هنگام صعود نیز جلوگیری می‌کنند
- حلقه‌های اتصال (Attachment Points): این حلقه‌ها برای اتصال کارابین و طناب به هارنس کوهنوردی استفاده می‌شوند. حلقه‌های اتصال، انواع مختلفی دارند که هر کدام برای کاربرد خاصی طراحی شده‌اند
- حلقه حمایت (Belay Loop) : بزرگترین حلقه و اصلی‌ترین نقطه اتصال برای کارابین، حلقه حمایت است
- حلقه‌های ابزار (Gear Loops) : از حلقه‌های ابزار برای حمل کارابین، ابزارهای حمایت و سایر تجهیزات استفاده می‌شود
- حلقه سینه (Chest Loop) : حلقه سینه در برخی هارنس‌ها وجود دارد و برای ایجاد یک نقطه اتصال اضافی و توزیع بهتر نیرو مورد استفاده قرار می‌گیرد
- حلقه پشتی (Back Loop) : در برخی هارنس‌ها وجود دارد و برای حمل کیسه‌های حمل تجهیزات استفاده می‌شود
- پدها: برخی هارنس‌ها دارای پدهایی هستند که کاربردشان در جهت افزایش راحتی و کاهش فشار بر روی بدن است
- سگک‌ها: برای تنظیم اندازه هارنس کوهنوردی و بستن آن استفاده می‌شوند
- نوارهای تقویت‌کننده: از این نوارها برای افزایش استحکام و دوام هارنس استفاده می‌شود.
کاربردهای هارنس
هارنس کوهنوردی، وسیله‌ای ایمنی است که در فعالیت‌هایی با احتمال بالای خطر سقوط، کاربردی بسیاری دارد. از این وسیله در ورزش‌هایی، مثل کوهنوردی و صخره‌نوردی برای اتصال کوهنورد به طناب و جلوگیری از سقوط؛ کار در ارتفاع، از جمله نصب و تعمیر ساختمان‌ها برای محافظت در برابر سقوط؛ کار در صنایع مختلف، مثل نفت، گاز و پتروشیمی برای انجام کارهای تعمیراتی و بازرسی در ارتفاع؛ ورزش‌های هوایی، مثل پاراگلایدر و چتربازی برای اتصال فرد به پاراگلایدر یا چتر ؛ عملیات نجات و امداد برای دسترسی به افراد گرفتار در ارتفاع و انتقال ایمن آن‌ها و برخی فعالیت‌های تفریحی، مثل دره نوردی و غارنوردی برای حفظ ایمنی استفاده می‌شود.
نگهداری و مراقبت از هارنس کوهنوردی
برای اطمینان از اینکه هارنس شما همیشه در بهترین شرایط ممکن قرار دارد و به‌خوبی از شما محافظت می‌کند، رعایت نکات زیر ضروری است:
بازرسی دوره‌ای
به‌طور مرتب هارنس خود را از نظر هرگونه آسیب، سایش، پارگی، تغییر رنگ یا بوی نامطبوع بررسی کنید. دوخت‌ها را با دقت بررسی کنید تا از محکم‌بودن آن‌ها اطمینان حاصل کنید. عملکرد سگک‌ها و اتصالات را نیز آزمایش کنید تا مطمئن شوید به‌درستی کار می‌کنند. بررسی پدهای هارنس از نظر ساییدگی و پارگی نیز مهم است.
شست‌وشو
همیشه دستورالعمل‌های مربوط به شست‌وشو را که توسط سازنده هارنس ارائه شده، مطالعه کنید. برای شستن هارنس از آب سرد و شوینده ملایم استفاده کنید. هارنس را پس از شست‌وشو در سایه و به دور از منابع حرارتی خشک کنید.
نگهداری
هارنس را در مکانی خشک و خنک و دور از تماس با مواد شیمیایی، روغن‌ها و حلال‌ها نگاه دارید. هارنس را نباید به‌مدت طولانی تا بزنید، زیرا ممکن است به الیاف آن آسیب برسد.
در ضمن، قرار دادن هارنس در معرض نور مستقیم خورشید نیز باعث آسیب‌دیدگی آن می‌شود.
تعمیرات
در صورت مشاهده هرگونه آسیب به هارنس، آن را برای تعمیر به افراد متخصص یا نمایندگی‌های مجاز بسپارید. یادتان باشد که قطعات آسیب‌دیده هارنس باید تعویض شوند، نه تعمیر. هرگز از چسب یا نخ برای تعمیر هارنس استفاده نکنید.
تاریخ انقضا
تاریخ تولید و انقضای هارنس کوهنوردی را بررسی کنید. بسیاری از هارنس‌ها دارای تاریخ انقضای مشخص هستند. پس از گذشت تاریخ انقضا، حتی اگر هارنس ظاهرا سالم به نظر می‌رسد، حتما آن را دور بینداید و یک هارنس دیگر بخرید.
